Ảnh minh họa : Tu Trung Quốc thả neo ở Đ Ba Đầu, Trường Sa. Ảnh chụp ngy 27/03/2021. via REUTERS - PHILIPPINE COAST GUARD
Thanh Phương

Với việc tập trung hng trăm tu (nay giảm xuống cn hng chục tu) tại khu vực Đ Ba Đầu, Trung Quốc c vẻ như muốn trắc nghiệm quyết tm của tổng thống Mỹ Joe Biden trong việc thực hiện cam kết l Hoa Kỳ sẽ cng với cc nước đồng minh trong khu vực ngăn chận mọi hnh động của Bắc Kinh nhằm lấn chiếm Biển Đng.

Theo pha Trung Quốc, cc chiếc tu đang neo đậu st nhau tại khu vực Đ Ba Đầu, trn cụm đảo Sinh Tồn của quần đảo Trường Sa, chỉ l để trnh gi bo, chứ khng phải l tu dn qun biển như tố co của Philippines. Nhưng theo lời ng Carl Schuster, một cựu quan chức Trung tm Tnh bo Bộ Chỉ huy Thi Bnh Dương của Mỹ, được hng tin Bloomberg trch dẫn ngy 06/04/2021, khng một ai lại đưa tu đi trnh bo nhiều tuần trước khi bo ập đến. Nếu thật sự đ l những tu thương mại, một ngy neo đậu, khng c hoạt động g, sẽ tốn mất hng ngn đla.
Cho nn, người ta nghi l Bắc Kinh sẽ dng chiến thuật giống như đ từng lm trong việc chiếm đng bi cạn Scarborough của Philippines vo năm 2012. Trn mạng Twitter vo thng 1/2021, ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin đ nhắc lại chuyện chnh quyền Obama trước đy đ khng c hnh động g ngăn chận được Trung Quốc chiếm đng bi cạn ny, mở mn cho việc thực hiện kế hoạch của ng Tập Cận Bnh xy dựng cc cơ sở qun sự trn khắp Biển Đng.
Theo lời ng Carl Schuster, việc Trung Quốc tập trung nhiều tu ở khu vực Đ Ba Đầu l "một cuộc trắc nghiệm để xem chnh quyền (Biden) phản ứng đến mức độ no. Cch phản ứng của Mỹ sẽ quyết định cho cuộc trắc nghiệm kế tiếp".
Vo thng trước, Washington đ tuyn bố sẽ st cnh với Philippines, đồng thời tố co Bắc Kinh sử dụng lực lượng dn qun biển để "de dọa, khiu khch cc nước khc". Trong một cuộc họp bo vo thng trước, khi được hỏi về quan hệ với Trung Quốc, tổng thống Biden đ ni l chnh quyền của ng sẽ buộc Trung Quốc tun thủ cc luật lệ trn Biển Đng v ở khắp nơi".


Nhưng theo nhận định của hng tin Bloomberg, vấn đề l Mỹ phải đp trả như thế no cho tương xứng. Việc Trung Quốc sử dụng cc tu c thương mại chẳng khc g một chiến thuật "vng xm" để họ c thể bc bỏ mọi co buộc "sai lạc". Trong khi việc đưa hng khng mẫu hạm hay cc chiến hạm khc đến khu vực Đ Ba Đầu c thể bị xem l một phản ứng thi qu, v khiến Hoa Kỳ c thể bị xem l kẻ gy hấn.
Nhưng nếu khng c phản ứng g th Mỹ c thể bị trch l qu mềm yếu. Trong những năm qua, Washington đ lin tục thch thức cc yu sch chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đng, gia tăng tần suất của cc chiến dịch bảo vệ tự do hng hải chung quanh cc đảo đang tranh chấp ở vng biển ny. Chnh quyền Biden cũng đ ti khẳng định l hiệp ước phng thủ chung với Philippines sẽ được p dụng trong trường hợp đồng minh chu ny của Mỹ bị tấn cng ở Biển Đng. Đy l điều đ được lm r dưới thời tổng thống Donald Trump, sau nhiều thập nin Washington cứ mập mờ về điểm ny.
Cũng theo Bloomberg, một kh khăn khc đối với tổng thống Biden, đ l tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, một nhn vật chủ trương thắt chặt quan hệ với Bắc Kinh, lm suy yếu lin minh truyền thống với Mỹ. Hng tin ny trch lời ng Rommel Ong, cựu thiếu tướng Hải qun Philippines, nay l gio sư đại học ở Manila: " Khi no m tổng thống Duterte cn nắm quyền, cc phương n hnh động của Hải qun sẽ cn rất hạn chế. Khng c một chiến lược no khc ngoi cc cng hm ngoại giao phản đối v những lời lẽ chống Trung Quốc trn cc mạng x hội".
Sau cả tuần im lặng về vụ Trung Quốc tập trung hng trăm tu ở khu vực Đ Ba Đầu, tổng thống Duterte hm qua đ ra tuyn bố ni rằng vụ ny nn được giải quyết một cch "ha bnh" v khng để n gy tổn hại cho quan hệ Philippines - Trung Quốc.
Tuy vậy, theo lời Shahriman Lockman, một nh phn tch cao cấp tại Viện Nghin cứu Chiến lược v Quốc tế ở Malaysia, lần ny Hoa Kỳ "khng cn ngy thơ", như trong vụ bi cạn Scarborough năm 2012. Vo lc đ, Washington đ thất bại, khng dn xếp được một thỏa thuận về việc Trung Quốc, Philippines đều rt ra khỏi bi cạn Scarborough v điều ny đ gy tổn hại rất nhiều cho uy tn của Mỹ ở Đng Nam . Nhưng ng Lockman cũng lưu : "Hoa Kỳ đang rất cảnh gic về việc can thiệp vo vụ ny, khng biết l họ c sẽ bị chỉ trch l khiến cho tnh hnh leo thang hay khng. Đy l một khả năng rất c thể xảy ra với một giới lnh đạo thất thường ở Manila.".

RFI